Hoe zorg je er als ondernemer voor dat je genoeg vermogen hebt voor later?
Updated: Mar 12, 2020
Hoeveel is genoeg?
De meeste ondernemers gaan pas over pensioen nadenken wanneer er geld overblijft. Men is, vooral in het begin, bezig met overleven en ondernemen. Na overleven komt vermogen, men kan zich een comfortabele levensstijl veroorloven en bouwt vermogen op. De volgende stap is niet een nog groter huis of nog dikkere auto maar vrijheid. Vrijheid is genieten van je vermogen zonder zorgen over geld.
Ik wil in ieder geval genoeg voor later hebben en me geen zorgen hoeven maken over geld. Ik wil niet dat ik later te kort kom.Aan de ene kant wil ik niet te vroeg stoppen met werken, om te voorkomen dat ik later niet genoeg geld heb voor mijn pensioen. Aan de andere kant wil ik ook weer niet te lang doorwerken, om te voorkomen dat ik straks geen tijd meer heb om te genieten van mijn pensioen.
Ik wil ook nog tijd kunnen besteden aan familie en mezelf. Ik heb geen zin om me dood te werken en alles na te laten aan de belastingdienst …
Je vermogen beheren heeft een doel en dat is ervoor zorgen dat je voor de rest van je leven genoeg geld hebt om comfortabel te kunnen leven zoals jij dat wilt. De meeste vermogende ondernemers weten wel hoeveel ze hebben, maar weten niet of het genoeg is.
Van modaal tot multimiljonair, iedereen heeft hetzelfde (financiële) probleem: Zorgen over geld, heb ik wel genoeg?
Genoeg hebben en het gevoel hebben dat je genoeg hebt, zijn twee verschillende dingen. Aan het eind van je leven zijn er drie vermogensscenario’s:
Je hebt niet genoeg.
Je hebt genoeg.
Je hebt te veel.
1 Niet genoeg voor later
Als op je oude dag blijkt dat je niet genoeg vermogen hebt om comfortabel van te kunnen leven, dan heb je een probleem. Je kunt dan niet veel meer doen dan het met minder doen, bezittingen verkopen of weer gaan werken.Je kunt beter nu weten hoe je ervoor staat dan later, je kunt er nu nog iets aan doen.
2 Genoeg
Stel dat je meer geld hebt dan je ooit in een leven op zou kunnen maken? Stel je voor dat je je nooit meer zorgen hoeft te maken over geld, omdat je toch genoeg hebt om alles te kunnen doen of bezitten.
Stel je nu voor dat je genoeg hebt, maar dat je niet weet dat je genoeg hebt.Hoe zou dat je leven beïnvloeden, welke invloed zou dat hebben op de beslissingen die je maakt over geld?
Hoe vermogend je ook bent, als je niet weet of je genoeg hebt dan is de kans groot dat je je nog steeds zorgen maakt over geld. Hoe jammer zou het zijn als je langer doorwerkt dan nodig is, langer dan je eigenlijk zou willen? Je zorgen maakt om geld terwijl dat helemaal niet nodig is?
Misschien zou je bezuinigen op je auto, eten, vakanties, hobby’s. Terwijl je alles gewoon had kunnen hebben of doen. Misschien zou je minder aan jezelf en je familie spenderen terwijl je je het gemakkelijk had kunnen veroorloven. Of erger nog, stel dat je het geld wel uitgeeft maar dat je jezelf daarna schuldig voelt. Het punt is, zorgen over geld verminderen de kwaliteit van leven ongeacht hoeveel geld je hebt.
3 Te veel
Het derde scenario is dat je eindigt met te veel geld. Je eindigt als Dagobert Duck met een grote stapel geld in je pakhuis. Zelf heb je er niets meer aan want je bent er niet meer.
Als je dit bewust hebt gewild is dat ok. Als dat niet de bedoeling was, dan kan het zijn dat je onbedoeld hebt beknibbeld op kwaliteit van leven. Zoals minder op vakantie gaan, te lang doorwerken of je schuldig voelen wanneer je geld uitgeeft aan extra luxe.
De eerste stap naar financiële rust is weten hoeveel genoeg is. Hoe sneller je het weet, hoe beter.
Op je 55ste kun je namelijk meer genieten van je geld dan op je 86ste.
“Life is not a rehearsal” Paul Armson, Financial Planner.
Bereken hoeveel genoeg is
Als je niet weet hoe je er financieel voor staat en hoeveel je nodig hebt in de toekomst, dan wordt beleggen ook een soort schieten zonder doel (doe maar 6%).
Of je vult een standaard-vragenlijstje in waar een risicoprofiel uit rolt. Een standaard-vragenlijstje meet het risico (de pijn) die je aankunt. Die pijn krijg je meestal ook, terwijl het misschien niet nodig is.
Zonder te weten of je genoeg hebt, kan beleggen voor veel spanning zorgen. Je wordt nerveus wanneer de financiële markten dalen, want je weet niet wat je kunt verwachten en wat de impact op je financiële toekomst is.
Onzekerheid kan ervoor zorgen dat je tijd gaat verspillen aan het financieel nieuws en het volgen van de markten en het monitoren van je beleggingen. De kans bestaat dat wanneer je belegt zonder te weten hoeveel genoeg is, je in een soort emotionele achtbaan terechtkomt waarbij je fouten maakt met permanente verliezen tot gevolg.
Pensioenplan of vermogensplan in de praktijk
Financiële planning, vermogensmanagement, vermogensadvies, vermogensregie, vermogensplanning of pensioenplanning komt allemaal eigenlijk op hetzelfde neer: zorgen dat je genoeg geld hebt voor later.
Het is eigenlijk vrij simpel: zo lang je werkt bouw je vermogen op en zodra je stopt met werken teer je in op je vermogen. De kunst is om ervoor te zorgen dat je vermogen langer meegaat dan jij en je familie.
Er zijn maar drie manieren om je vermogen langer mee te laten gaan en dat zijn:
langer werken;
minder spenderen;
meer risico nemen met je vermogen voor meer rendement.
Het begint met het antwoord op de vraag: hoeveel is genoeg? Hoeveel heb je nodig om voor de rest van je leven te kunnen leven zoals jij dat wilt? Het antwoord is een getal!
Of je genoeg pensioen voor later hebt, hangt af van drie factoren die je zelf stuurt,
Inkomen (of tijd: hoeveel en hoelang je werkt,
Spenderen (vaste en eenmalige kosten over tijd),
Beleggingsrisico (hoeveel risico neem je en hoeveel bijbehorend rendement kun je verwachten)
1 Tijd
Zolang je werkt of onderneemt heb je inkomen. Hoe langer en hoe meer je werkt, hoe meer vermogen je kunt opbouwen. Later krijg je AOW en wellicht nog een pensioen van een vroegere werkgever.
De belangrijkste asset(bezitting) die je hebt is tijd. Je hebt daarvan maar een beperkte hoeveelheid. Je kunt je tijd verruilen voor geld door te werken maar die tijd kun je nooit meer terugkopen. Niemand weet precies hoeveel tijd hij of zij nog zal hebben. Tijd ruilen voor geld geeft voldoening tot op zekere hoogte. Wanneer je financieel eenmaal in een comfortabele levensstijl kunt voorzien, dan biedt het ruilen van tijd voor extra geld steeds minder waarde.
2 Lifestyle-kosten
Hoeveel ga je uitgeven? Als je eenmaal stopt met werken, verdien je minder maar de kosten gaan gewoon door. Sterker nog; de kosten zullen waarschijnlijk stijgen wanneer je stopt of minder werkt.
Je hebt nu meer tijd om je geld uit te geven. Je kunt nu genieten van al die dingen die je altijd al had willen doen, maar waar je voorheen geen tijd voor had.
Figuur 1. Inkomsten en uitgaven over tijd.
Wanneer je werkt heb minder kosten dan inkomsten waardoor je kunt sparen en vermogen kunt opbouwen. Wanneer je stopt met werken dan is het net andersom. Je hebt meer kosten dan inkomsten en je teert op je vermogen in. Dat geeft niets zolang je genoeg vermogen hebt.
Figuur 2. Vermogensontwikkeling voorbeeld.
3 Beleggingsrisico en pensioen
De derde factor die je pensioen bepaalt is het rendement dat je op je vermogen hebt. Het geld dat je gespaard hebt kun je aanhouden in de vorm van spaargeld, pensioenverzekeringen, lijfrentes, onroerend goed, kunst, aandelen, obligaties, enzovoort. Elke bezitting geeft een rendement positief of negatief.
Figuur 3. Beleggen kan het vermogen verhogen.
Door lange termijn beleggen kan het vermogen groeien waardoor je langer en meer kunt blijven spenderen.
Er is veel geschreven over pensioenstrategie en er bestaan veel producten, maar uiteindelijk is alles te vatten in een van onderstaande drie categorieën waarmee je kunt sturen.
Je kunt drie dingen doen om je vermogen langer mee te laten gaan:
Langer doorwerken,
Minder uitgeven,
Meer beleggingsrisico nemen in ruil voor meer rendement.
Met het sturen van deze drie tools kun je een sluitende begroting voor je pensioen maken. Jaarlijks bijsturen is nodig omdat een plan of begroting verouderd is op het moment dat het klaar is.
Figuur 4. Pensioenmanagement.
Er zijn drie factoren die samen je vermogen in balans brengen. Je wil genoeg rendement op je vermogen en voldoende inkomsten hebben om je uitgaven te kunnen blijven betalen. In jargon noemt men dat asset liability management.
Plannen voor tegenvallende beleggingsresultaten
Beleggingsrendement brengt enige onzekerheid met zich mee maar daar kun je je op voorbereiden. Om te beginnen moet je niet beleggen met geld wat je op korte termijn nodig hebt om je te beschermen voor korte termijn beursrisico. Ook met het lange termijn slechtst mogelijke scenario moet je rekening houden.
Figuur 5. Houd rekening met het slechtst mogelijke scenario
Het enige wat je kunt doen tegen lange termijn risico is om flexibiliteit aan te brengen in je vermogen. Dat kan op verschillende manieren zoals bijvoorbeeld wat minder te spenderen wanneer je niet op koers ligt (donker rood = flexibel).
Scenarioanalyse lange termijn risico
Lange termijn risico kun je inzichtelijk maken door extreem slechte beursscenario’s los te laten op jou situatie.
Figuur 6. Scenarioanalyse voorbeeld.
Deze figuur laat een scenarioanalyse zien van hoe lang een vermogen van 1.000.000 euro meegaat wanneer jaarlijks 36.000 euro zou worden onttrokken vanaf 65 jaar. Dit scenario gaat uit van een wereldwijd gespreide portefeuille van 50% aandelen en 50% obligaties. Naar verwachting zal er ruim genoeg zijn (blauwe lijn is gemiddeld scenario). In het slechtste geval ooit (onderste lijn, periode 1966- 1996) zou er geen geld meer zijn op 87-jarige leeftijd.
Samenvattend
Wanneer wil je stoppen met werken?
Hoeveel heb je nodig om voor de rest van je leven te kunnen leven zoals jij dat wilt?
Hoeveel rendement heb je dan nodig op je vermogen?
Is dat realistisch en haalbaar? Welk risico hoort daarbij en kun je dat aan? Kun je ook het slechtste beursscenario ooit aan?
Als het antwoord op vraag 3 of 4 nee is dan kun je of langer doorwerken of minder uitgeven. Zo simpel is het.
Relax, en leef zoals jij dat wilt!